سلام، اول این را بگویم که sage یک نرم افزار ریاضی است که قرار است جایگزین متلب و میپل و متمتیکا باشد و در دل خودش maxima و R و کلی نرمافزار معروف کوچکتر را هم دارد. نه اینکه در سایت لاتک تبلیغ نرمافزار ریاضی کنم،غرض این است که یک نرمافزار ریاضی که محاسباتی است را توسعه دهندگانش به صورت لایو ارائه دادهاند، بر روی یک توزیع حاص از لینوکس، و این لینوکس احتمالاً باید به نوعی خاص باشد که برای این کار انتخاب شده است.
اول در مورد لینوکس Puppy که مستقل از لینوکسهای دیگر توسعه داده شده است بگویم که در حدود ۱۳۰ مگابایت حجم اولیهاش انواع نرمافزارهای معمولی را نیز به صورت پیش فرض نصب میکند، از text editor گرفته تا web browser و نرمآفزار دانلود و پخش کنندهی موسیقی و نرمافزار رایت کردن cd, DVD, blueRay و Gnumeric و ... و در همین حجم کلی هم برای خودش theme و background و ... دارد! برنامههایش را کمی کار کردم و منصفانهاش این است که خوب بودند، واقعاً تا حدود زیادی کار یک لینوکس معمولی با حجم 700 مگابایت را میکند و فقط شاید از نظر ویژگیهای گرافیکی آنچنانی بیبهره باشد، علاوره بر اینکه راحت هم به اینترنت وصل میشود. اما ویژگی بزرگ این سیستم عامل این است که شما آنرا به صورت لایو اجرا میکنید (روی فلش یا CD) و بعد هر چه خواستید تغییرش میدهید یا فایل اضافه میکنید یا بستههای نرمافزاری دانلود میکنید و بعد موقع خاموش کردن دستگاه از شما میپرسد که آیا میخواهید این تغییرات را save کنید؟ بعد اگر بگویید بله یک فایل در فلش یا هارد شما یا در CD شما اگر انتهایش را نبسته باشید میسازد که تمام آن فایلها و تغییرات و نرمافزارهای جدید و حتی History صفحات وب که مرور کردهاید را در خود دارد و میتوان یک backup هم از آن بگیرید، کافی است که دفعهی بعد هم که این لینوکس را از اول مثلاً روی فلش مموری میریزید باز روی فایلی به همان نام تغییرات را save نمایید و بعد این فایل را با فایلی که از قبل داشتهاید عوض کنید! این یعنی شما میتوانید روی فلشهای زیادی این لینوکس را بریزید و ظرف مدت کوتاهی همهی آنها تمامی فایلیهای جدید و نرمافزارهای جدید نصب شده و ... را در خود داشته باشندو این نرمافزارهای جدید یک بار Sage است و یک بار هم میتواند TexLive باشد با حضور هم tlmg و هم هر فونت معمولی که به کار میآید و هم TexMaker و ... با تمام نتظیماتی که ممکن است رویشان انجام داده باشید. نکتهی جالب دیگر این است که میتوانید در این مرحله که تغیرات لازم را انجام دادهاید از لینوکس جدیدی که برای خودتان درست کردهاید یک لینوکس دیگر با هر اسمی که خواستید remaster کنید و این دیگر واقعاً فوقالعاده است، همان کاری که Sage هم کرده و اسم لینوکسش را دست آخر به SageLive تغییر داده است!
نمیدانم شما موافق باشید یا نه ولی اگر نظر من را بخواهید میشود keyboard layuot فارسی را هم به آن اضافه کرد، دیکشنری MDic و تقویم فوقالعادهی Starcal و نرمافزار قرآنی Al-Anvar را هم با کتابهای اضافهاش (مفاتیح و نهجالبلاغه و صحیفه سجادیه و ...) در آن کامپایل کرد تا برای کاربرهای احتمالاً زیادی مثل من این یک لینوکس تمام زندگیاشان شود. حداقل یک دیکشنری در هنگام نوشتن مقاله و ... مفید است، بماند که من از قرآن و حدیث و ... هم در نوشتههای زیادیم استفاده میکنم و تقویم هم که خوبه آدم همیشه جلوش باشه، همزمان شمسی و قمری و میلادی با مشخص کردن تعطیلات و مناسبتها!
تنها مشکلش شاید این باشد که این لینوکس نه بر پایهی KDE است و نه گنوم و نه حتی Xfce و Lxde و IceWM، بلکه بر اساس دسکتاپی است که کمتر کسی با آن کار کرده است: JWM و بک کمی طول میکشد تا با آن راه بیفتیم ولی این لینوکس آنقدر هر کاری را با تمام جزئیاتش و به زبان ساده توضیح داده است که من یکی تقریباً مریدش شدهام!
یک چیز دیگ، اگر نخواهیم یک توزیع جدید برای خودمان remaster کنیم چون بدنهی اصلی لینوکس Puppy اریجینال کوچک است و حدود ۱۳۰ مگابایت این لینوکس میتواند کامل خود را داخل RAM کپی کند و سرعتش بسیار زیاد شود، اما اگر به جای یک فایل حاوی همه چیز که با هر بار کار کردن هم باز همه چیز روی همان Save میشود بخواهیم لینوکس را remaster کنیم اگر بدنهی اصلی لینوکس بزرگ و حدود ۱ گیگابایت شود احتمالاً این ویژگی دیگر قابل استفاده نباشد!
در ضمن این سیستم عامل اگرچه از ابتدا نوشته شده است ولی به راحتی خود را با لینوکسهای دیگری مثل اوبونتو و اسلکور تطابق میدهد و مثلاً در نسخهای که مطابق با اوبونتو است و Sage هم از آن استفاده کرده است میتوان از تمام یا اکثر نرمافزارهای اوبونتو Lucid هم در آن استفاده کرد و حتی گنوم و ... را هم داشت، فقط دیگر حجمش زیاد میشود و سرعتش کم میشود و ...
اما در مورد لینوکس SliTaz، این یکی حدود ۳۰ مگابایت است و اگرچه آن هم تعدادی برنامهی کاربردی دارد ولی انصافاً به پای لینوکس Puppy نمیرسد که در عین کوچکی تقریباً همه چیز تمام بود. با این حال این لینوکس دیگر اگر رویش TexLive بیاید دیگر ۳۰ مگابایت در مقابل مثلاً یک گیگابایت چیزی نیست که بعدش نتوانیم بگوییم این واقعاً فقط یک تکلایو زنده است! علاوه بر اینکه هنوز میتوان فونتها و نرمافزارها و تنظیمات اضافه را هم همیشه همراه داشت. البته نمیدانم هنوز بشود در حالت زنده نرمافزاری که به آن اضافه شده و تنظیمات دیگر را در آن ذخیره هم کرد یا نه، و این ذخیره سازی اگر بشود قابل کپی پیست کردن روی فلش مموریهای دیگر هم هست یا نه، و آیا میشود آنرا به راحتی remaster هم کرد یا نه، من کمی با آن کار کردم ولی به راحتی Puppy نیست اگرچه دسکتاپش هم openBox است که بیشتر به دسکتاپهای معمولی شبیه است.
به شخصه Puppy که انتخاب Sage هم بود را ترجیح میدهم. اما اینکه برای نصب تکلایو روی آن چطور عمل کنیم که tlmg در آن باقی بماند دو راه به نظرم میرسد (خودش هم تکلایو دارد که از مخازنش نصب شود ولی باز مشک آپدیت نشدنهای بلندمدت شاید پیش بیاید):
یکی از طریق نصب معمولی تکلایو مثلاً از روی DVD آن، و دیگری از طریق script ای که لینوکس SliTaz برای دانلود و نصب نسخهی مینیمال از TexLive 2008 نوشته است که فکر کنم جایی دیدم از آن در لینوکس دیگری هم استفاده شده بود. این بستهی نرمافزاری که نامش get-texlive است را میتوانید در آدرس زیر پیدا کنید:
http://ftp.uni-stuttgart.de/slitaz/packages/2.0/لینوکس پاپی: puppylinux.org/
لینوکس SageLive:
http://www.sagemath.org/download-livecd.htmlلینوکس SliTaz:
www.slitaz.org/en/لینوکس DamnSmall (که زیاد پیشنها نمیکنم):
www.damnsmalllinux.org/ان شاء الله که مفید واقع شود.